Ուիլյամ Սարոյանի մասին Թուրքիայում նկարահանված ֆիլմը հասանելի է համացանցում. Ermenihaber
Հրանտ Դինքի եղբոր՝ Խոսրովի դստեր՝ ռեժիսոր Լուսին Դինքի «Սարոյանի երկիրը» ֆիլմն արդեն հասանելի է համացանցում։ 2013 թ․Թուրքիայում ստեղծված փաստագեղարվեստական այս ֆիլմը պատմում է անվանի ամերիկահայ գրող Ուիլյամ Սարոյանի հայրենիքի կարոտի, դեպի հայրենի Բիթլիս կատարած ուղևորության և այդ հողերում նախկինում եղած իրադարձությունների մասին՝ գրում է Ermenihaber-ը։
20-րդ դարի համաշխարհային գրականության մեջ իր զգալի ներդրում ունեցած Սարոյանը փորձում է գտնել «Որտե՞ղ է մարդու երկիրը» հարցի պատասխանը։
Սարոյանը ծնվել է 1908 թ․՝ ԱՄՆ-ի Կալիֆոռնիա նահանգի Ֆրեզնո քաղաքում վերաբնակեցված հայ գաղթականների ընտանիքում։ Նա իրեն միշտ ներկայացրել է որպես Բիթլիսից սերող ամերիկահայ։ Սարոյանը 1964 թ․ այցելել է Թուրքիա՝ իր հայրենի Բիթլիս քաղաք։
«Սարոյանի երկիրը» ֆիլմը սկսվում է 1900-ականների սկզբին մեծ գրողի ընտանիքի գաղթի պատմությամբ։ Ապա ներկայացվում է նրա այցը Թուրքիա՝ դեպի Էրզրում, Աղրը, Վան և հայրենի Բիթլիս։
Ֆիլմում օգտագործվել են ինչպես Սարոյանի ընկերների վկայությունները, այնպես էլ նրա ստեղծագործությունները, մոր և հոր պատմած պատմությունների հիման վրա գրի առնված հուշագրությունները, որոնցում արտացոլված են հայրենիքի նկատմամբ կարոտը, խանդավառությունը, սերը, վիշտը, հույսն ու հուսահատությունը։
Սարոյանի մայրը նրան միշտ ասել է, որ մարդիկ Բիթլիսում երեք լեզվով են խոսել․ «Քրդերենը` սրտի, թուրքերենը` երաժշտության, հայերենը ցավի ու վշտի լեզու է»։
Բիթլիս կատարած այցի ընթացքում, սակայն, Սարոյանը համոզվում է, որ Բիթլիսում մարդիկ արդեն խոսում են միայն քրդերեն ու թուրքերեն։ Իր հայրենի Բիթլիսը նա միշտ պատկերացրել է որպես մի երկիր, որտեղ «երեք ազգ համատեղ են ապրում», մինչդեռ Բիթլիս գալով՝ Սարոյանը հայերեն խոսող գեթ մի մարդու չի հանդիպում:
