Հայերի ներդրումը Հնդկաստանի ազգային ազատագրական պայքարում

 Զոր. Գրիգոր Հարությունյանի հնդկական բանակի համար զինագործ Շահնազարի կողմից պատրաստած հսկա «Զամզամա» թնդանոթը

1761 թ. հայ զինագործ Շահնազարի պատրաստած 4.5 մետրանոց 250 մմ տրամաչափի «Զամզամա» թնդանոթը, որը օգտագործվել է 1760-ականներին ծավալված Հնդկաստանի ազգային ազատագրական պայքարի ժամանակ բենգալական բանակի զորավար Գրիգոր Հարությունյանի կողմից: Զոր. Հարությունյանի բենգալական բանակի կազմում գործում էր մի քանի հազարի հասնող (ըստ որոշ աղբյուրների 10 հազարի հասնող) հայկական ստորաբաժանում, որի ականավոր հրամանատարներն էր հոլանդական բանակի սպա Մարգար Քալանթարյանը:

Ըստ հնդկական աղբյուրների Զոր. Հարությունյանի տակ գտնվող բենգալական (հնդկական) զորքի սպառազինությունը պատրաստվել էր հայ զինագործների կողմից և այն գերակայում էր իրենց հակառակորդ Արևելահնդկական ընկերության զորքին, որը զինված էր եվրոպական զենքերով: Զինագործ Շահնազարի «Զամզաման» և իր պատրաստած մյուս թնդանոթները մեծ դեր խաղացին զոր. Հարությանին բենգալական բանակի 1671 թ. Պանիպատի և 1763 թ. Պատնայի ճակատամարտերում:

Զինագործ Շահնազարի «Զամզամա» թնդանոթը պահպանվել է և ցուցացրվում է Լահորի թանգարանի դիմաց:

 

Նյութը Gevork Nazaryan -ի ֆեյսբուքյան էջից